Prostaat snel diagnostiek-polikliniek (psd-poli)

Prostaat Snel Diagnostiek-polikliniek (PSD-poli)

Inleiding
Uw huisarts heeft voor u een afspraak gemaakt voor het spreekuur Prostaat Sneldiagnostiek voor
specialistisch onderzoek, in verband met een eventuele afwijking van uw prostaat. In deze folder leest
u alles over de voorbereiding op en de gang van zaken tijdens het bezoek aan deze speciale polikliniek
van Tergooiziekenhuizen, locatie Blaricum.

Doel van het onderzoek
De prostaat, ook wel voorstanderklier genoemd, is een orgaan dat onder de blaas en rondom de
plasbuis vlak boven de kringspier ligt. Prostaatklachten kunnen duiden op prostaatkanker, maar dit
hoeft gelukkig lang niet altijd het geval te zijn. Om de doorlooptijd van het onderzoek naar eventueel
prostaatkanker zo kort mogelijk te houden, vinden op de PSD-poli achter elkaar een aantal
onderzoeken plaats. Alle uitkomsten tezamen maken duidelijk wat er met uw prostaat aan de hand is.
Op grond van deze uitkomsten adviseert de uroloog u een eventuele behandeling.

Voorbereiding
Van de huisarts heeft u een envelop ontvangen. Deze bevat een ‘vragenlijst’ die u tevoren volledig
dient in te vullen. U neemt de envelop met alle formulieren, inclusief ingevulde vragenlijst, mee naar
uw afspraak op de PSD-poli. In de envelop treft u ook deze folder aan; lees deze vooraf goed door.
Specifieke voorbereiding in geval van biopsie
De huisarts bepaalt op medische gronden of bij het onderzoek op de PSD-poli eventueel ook een
prostaatbiopsie nodig is. Een prostaatbiopsie is het wegnemen van een stukje weefsel uit de prostaat
voor nader onderzoek. Dit is niet bij iedereen nodig. Uw huisarts zal u hierover informeren.
Als er wél een prostaatbiopsie zal plaatsvinden en u volgt een anti-stollingstherapie, dan dient u deze
10 dagen voor het bezoek aan de PSD-poli te staken. In het geval dat u sintrom of acenocoumarol
gebruikt, dient u deze 7 dagen tevoren tijdelijk te staken. Deze middelen vergroten de kans op een
nabloeding en daarom moet u er tijdelijk mee stoppen. Lees de bijsluiters van uw medicijnen goed na
op bloedstollende eigenschappen. Deze medicijnen mag u weer gaan gebruiken als na de biopsie in uw
urine geen bloed meer zichtbaar is en er tevens op de ontlasting geen bloed meer zit.
Middelen van invloed op de stolling

Generiek
Aspirine ®, Asasantin ®, Alka-Seltzer ®, Aspégic ®, Bisolgripin acetylsalicylzuur ®, Cardegic ®, Chefarine ®, Migrafin ® Cataflam ®, Voltaren ®, Voltaren K ®, Arthrotec ® Dolocid ® Advil ®, Antigrippine ibuprofen ®, Brufen ®, Femapirin ®, Aleve ®, Naprocoat ®, Naprovite ®, Nycopren ® Verder is het volgende van belang: Voorafgaand aan het onderzoek mag u normaal eten en drinken. Voor een goed verloop van het onderzoek is het belangrijk dat u met een volle blaas op het spreekuur komt. Onder volle blaas verstaan wij: díe blaasvulling, en díe aandrang om te plassen, waarmee u normaal gesproken thuis naar de w.c. gaat. Spaar uw urine niet uren op zodat u met een te overvolle blaas arriveert. Plas ook niet nog even thuis voordat u naar het ziekenhuis gaat. U weet zelf het beste wanneer en om de hoeveel tijd u normaal gesproken aandrang krijgt om te plassen. Tel daarbij de tijd op die u nodig heeft om op de polikliniek Urologie te verschijnen voor de plastest. Denkt u eraan een recent ponsplaatje mee te nemen, evenals verzekeringspapieren en een geldig legitimatiebewijs. Zorg ervoor dat iemand anders u naar huis kan terugrijden, dit wordt wegens verzekeringstechnische redenen geadviseerd. Wilt u bij verhindering dit ruim van tevoren aan de polikliniek Urologie doorgeven?
Dag van het onderzoek
Op het afgesproken tijdstip meldt u zich bij de balie van de polikliniek Urologie (poli 6), etage -1. Hier
geeft u de vragenlijst af. Daarna doet u eerst de plastest (zie voor uitleg verderop in deze folder).
Vervolgens heeft u een gesprek met de uroloog. Hij neemt de door u ingevulde vragenlijst door,
verricht lichamelijk onderzoek en maakt een echografie van de prostaat.
Na het consult en de plastest wordt u verzocht bloed te laten prikken op het Laboratorium en een
urinemonster voor onderzoek in te leveren. Daarna vindt op de afdeling Radiologie een echografisch
onderzoek van nieren, hoge urinewegen en blaas plaats, tezamen met een röntgenfoto van de buik.
Hiervoor moet u 1 liter water drinken, omdat de blaas weer goed gevuld moet zijn.
Het kan zijn dat de uroloog, evenals uw huisarts, aansluitend een prostaatbiopsie (zie voor uitleg
prostaatbiopsie verderop in deze folder) nodig vindt. U hoort dan van de poliassistente waar en op
welk tijdstip u hiervoor wordt verwacht. Vindt de biopsie dezelfde dag plaats (aan het eind van de
ochtend of begin van de middag), dan krijgt u een antibioticumkuur, waarmee u circa twee uur voor de
biopsie begint. De andere tabletten neemt u de volgende dagen volgens voorschrift in. Na afloop van
de biopsie meldt u zich weer bij de poli Urologie.
De uitslag
Als er bij u geen prostaatbiopsie nodig is, dan verneemt u aan het einde van uw bezoek aan de PSD-
poli de diagnose van de uroloog. Hij adviseert u tevens over de vervolgbehandeling. Heeft er wel een
prostaatbiopsie plaatsgehad, dan zijn er een aantal dagen nodig om het weefsel te onderzoeken. U
komt in dat geval na een week terug op de polikliniek voor de diagnose en het advies voor eventueel
verder onderzoek. De afspraak hiervoor maakt u alvast aan het eind van de onderzoeksdag.
De onderzoeken
Hieronder kunt u nalezen wat elk onderzoek inhoudt.
Plastest
Het doel van een plastest of uroflowmetrie is bestudering van de urinestraal. Dit gebeurt door u in een
toilet te laten plassen zonder dat hier omstanders bij aanwezig zijn. In het toilet zit een metertje
gemonteerd dat verbonden is met een printer of schrijver. De plas kan zo in grafische vorm en in
getallen worden weergegeven.
Bij deze test wordt gemeten:
de tijdsduur: hoelang u erover doet om uw blaas te ledigen; de wijze waarop de urine wordt uitgeplast. Om uw plaspatroon te kunnen registreren is het, zoals gezegd, belangrijk dat u met een volle blaas in het ziekenhuis komt. De verpleegkundige vraagt u, om in een apart kamertje, in een trechter te plassen. Het trechtervormig toilet is verbonden met registratie-apparatuur. Als u na de plastest de verpleegkundige ziet, vertelt u haar of deze plas representatief (zoals het thuis ook gebeurt) is geweest. Het onderzoek zelf duurt ongeveer tien minuten. Uitgebreider onderzoek Wanneer de uroloog ook de spierkracht van uw bekkenbodemspieren en kringspieren wil meten dan gebeurt het volgende: Er worden drie elektroden aangebracht op uw lichaam: één voor op uw bovenbeen, de andere twee achter op uw billen. Hiermee wordt de elektrische activiteit van uw bekkenbodem- en kringspieren geregistreerd; als u daarna uitplast in de trechter kunnen wij vaststellen, of uw bekkenbodemspieren goed hebben samengespeeld met de blaasspier.
Prostaatbiopsie
Een biopsie is een onderzoek, waarbij door middel van een prik weefsel uit een orgaan (in dit geval de
prostaat) kan worden verkregen. Dit weefsel wordt door een holle naald (biopsie-naald) opgezogen.
Omdat de darm minder gevoelig is voor een prik dan de huid, wordt de prostaatbiopsie via het laatste
gedeelte van de darm (de endeldarm) verricht. Een verdoving is dan dus niet noodzakelijk.
Afhankelijk van eerdere onderzoeksresultaten worden zes tot twaalf biopten genomen.
Het weefsel dat via de biopsie is verkregen, wordt voor microscopisch onderzoek naar het
weefsellaboratorium gestuurd. Voordat het weefsel microscopisch kan worden onderzocht, moet het
bewerkt worden. Na ongeveer een week kan de patholoog (degene die het weefsel onderzoekt) het
weefsel beoordelen en stuurt hij zijn bevindingen naar de uroloog.

Verloop van het onderzoek
Vlak voor het onderzoek wordt u gevraagd uw onderkleding en schoenen uit te trekken en uw blaas
leeg te plassen. Tijdens het onderzoek ligt u op uw rug op de onderzoektafel. Uw benen liggen daarbij
gespreid in beenhouders.
In eerste instantie tast de uroloog via de endeldarm (anus) uw prostaat af. Daarna wordt (via de
endeldarm) de biopsienaald ingebracht. Zodra de uroloog gaat prikken zal hij u hiervoor waarschuwen.
Afhankelijk van uw pijndrempel en de conditie van het prostaatweefsel wordt de biopsie al of niet als
pijnlijk ervaren.
Echografische controle
Meestal vindt de prostaatbiopsie plaats onder echografische controle. Bij deze methode wordt de
biopsienaald tegelijk met de echografiebuis ingebracht.
Het onderzoek duurt ongeveer vijf minuten.

Na het onderzoek
Om bloedvlekken in het ondergoed te voorkomen, krijgt u na het onderzoek van de verpleegkundige
een beschermend verband.
Indien u vanwege het onderzoek op de afdeling Kort Verblijf of dagverpleging bent opgenomen, dan
volgt een observatieperiode van 1 à 2 uur.

Weer thuis
Na afloop van uw bezoek aan de PSD-poli, maakt u thuis de antibioticakuur af om een urineweginfectie tegen te gaan. U verliest soms wat bloed bij de ontlasting, de plas en/of het sperma. Dit bloedverlies kan één tot vijf dagen aanhouden. Het bloedverlies bij het sperma kan veel langer aanhouden. Om stagnatie van de urinelozing door stolselvorming te voorkomen adviseren wij u elk uur 1 glas vocht te drinken. Op de dag van de biopsie kunt u ‘s avonds een koude rilling en koorts krijgen. Deze koorts moet de volgende dag zijn verdwenen. De eerste 24 uur na de ingreep mag u niet fietsen. Daarnaast raden wij u aan de eerste dag na de biopsie zoveel mogelijk rustig aan te doen.
Tot slot
Bij onvoorziene problemen, zoals aanhoudend bloedverlies en branderig plassen, gepaard gaande met
aanhoudende koorts, verzoeken wij u contact op te nemen met uw (waarnemend) huisarts of met de
Huisartsenpost, telefoon (0900) 9359.
Mocht u verder nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Urologie. Deze is
op werkdagen bereikbaar tussen 8.30 - 12.30 uur en van 13.30 – 17.00 uur, telefoon (035) 539 16 30.

Source: http://www.urogooi.nl/wp-content/uploads/2012/01/psd_informatiefolder.pdf